• Năm sáng tác: 2019
• Chất liệu: màu nước trên lụa

Tác phẩm được sáng tác dựa trên truyền thuyết (hư cấu) về mối tình giữa công chúa Long Thành và hoà thượng Liên Hoa vào đầu thế kỷ 19.

Khi chúa Nguyễn Ánh cùng tôn thất lưu vong tại miền Nam đã được sự giúp đỡ, đùm bọc của nhân dân và tăng ni Đàng Trong rất nhiều nên mối thâm tình đó đã tạo nhân duyên kiến 2 người biết nhau, và công chúa đã phát sinh tình cảm với ngài hoà thượng đức cao vọng trọng ấy.

Vì không muốn vướng dòng tục luỵ, nên hoà thượng tìm cách tránh mặt nhiều lần. Lần cuối cùng, ngài mượn danh nhập thất mà từ chối gặp mặt công chúa.

Đêm đó, công chúa tìm đến phật thất, xin tiếp kiến, ngài từ chối, công chúa xin chỉ cần được thấy tay ngài cũng thoả lòng mà lui gót. Ngài đưa tay qua khe cửa, công chúa vội nắm tay, áp vào má, rồi lui ra vội vàng đảnh lễ sám hối mà lui trong nước mắt.

Ngay trong khuya, ngọn lửa bùng lên từ thất ngài, tất cả cháy rụi chỉ còn lại bài kệ trên vách:

“THIỆT đức rèn kinh vẹn kiếp trần
THÀNH không vẩn đục vẫn trong ngần
LIỄU tri mộng huyễn chân như huyễn
ĐẠT đạo mình vui đạo mấy lần.”

Hoạ phẩm miêu tả lại cảnh đêm khi công chúa đến tạ từ hoà thượng mà trở về kinh thành.

Về tạo dáng, nàng mặc áo dài tím Huế nên thơ, tâm hồn người con gái còn động lòng xuân khi đến thăm người trong mộng. Nhưng đầu lại để tóc kiểu miền Nam phóng khoáng, đầu nàng có 3 hạt trân châu, bên khuất 1 hạt nữa là 4, tượng trưng cho Tứ Đức. Tay nàng thon thả nhưng lại đeo 3 chiếc vòng tượng trưng cho Tam Tòng lại thả hồn tựa vách mà ngắm vào phía trong thất, nơi có hoà thượng đang hành thiền.

Nàng tựa đầu, tay kề vách màu nâu, cùng màu với y áo hoà thượng đang mặc. Nàng tựa vách mà ảo mộng tựa người. Mắt đưa về nơi thất tối, mộng tưởng mình đang kề vai người tình mà vẻ mặt tươi vui, thoả ước.

Hoà thượng ngồi quay mặt bên trong thất được thể hiện bán thân qua ô cửa sổ tròn tựa trăng, đây cũng là hàm ý viên mãn trong Phật giáo. Ngài đưa tay về công chúa theo van xin của nàng như hằng thuận chúng sanh, nhưng lòng tay úp lại tức không đáp ứng tình nàng.

Cạnh vầng viên nguyệt là ngọn lửa bùng lên, ngụ ý thất tình lục dục của nhân gian luôn bùng cháy bên cạnh và sẵn sàng thiêu đốt người tu hành. Trên những ngọn lửa, có ẩn hiện màu tím, màu áo nàng đang khoác mặc, như ẩn ý tình nghiệp đang quấy phá ngài.

Người luôn sống trong mộng tưởng như chúng ta đây, đâu biết cái luyến ai phàm trần sẽ thiêu đốt tất cả, Vô Minh sẽ chôn chặt tất cả, trầm luân là mãi mãi.