• Năm sáng tác: 2019
• Chất liệu: màu nước trên lụa

Bức tranh thể hiện một vị phi tần nhà Nguyễn vào thời khắc đế vương băng hà. Con trai của bà trở thành ấu chúa, gánh nặng giang sơn đè lên đôi vai thiếu phụ.

“Đâu loan phụng hiệp bầy,
Nào liên lý hoan say.
Điện ngọc Người không đến,
Rèm châu thiếp cúi mày.”

Thắp thêm vài ngọn bạch lạp, điểm thêm mấy nén hương trầm, thiếp thần cứ ngỡ rằng chốn cung vi sẽ trở nên ấm cúng an hòa. Nhưng không, màu vàng phai của bóng nến lò hương, chỉ khiến đời xuân nữ riêng mang trong cung son như nền tranh vàng vọt.

Thiếp thần Nhị giai phi, khoác trực lãnh màu bích đào ngày sắc phong. Sắc bích đào tươi thắm, sắc bích đào sưởi ấm, sắc bích đào đỏ đậm phúc phần cho người trên ngôi cao đường bệ? Sắc bích đào tươi đẹp thuở nhập cung, sắc bích đào giờ này chỉ đủ để thiếp thần ôm quàng vào vòng tay giá lạnh!
Son phấn rỡ ràng, nhan sắc huy hoàng, lạnh nhạt tim chàng, em dành cho ai?

Vốn vẫn biết, bước chân son vào chốn cung nghiêm, đêm tối của thiếp thần mãi mãi chẳng thuộc về riêng tây. Nhưng tránh sao khỏi những lúc sau bức mành tre, ngóng đợi ơn mưa móc từ thánh chúa. Chút phận đàn bà, tủn mủn muộn mằn hơi thở phu quân!

Ai nào, ai đã đồn khắp chốn dân gian

“Một đêm tựa mạn thuyền rồng
Còn hơn trọn kiếp nằm trong thuyền chài.”

Lại còn ai nữa, ai dám bải bui

“Một đêm quân tử nằm kề
Còn hơn trọn kiếp dựa bề thất phu”

Nhưng hỡi ơi, ai thấu, thiếp thần điện ngọc bơ vơ, chờ chân thánh giá.

Thà thiếp làm vợ kẻ thất phu làng chài, lênh đênh sóng nước mà an ổn nghĩa tào khang, còn hơn làm bà chúa nơi thuyền rồng bè phượng mà khát hơi chồng mấy độ nhị kì xuân thu…

Thiếp thần Nhị giai phi, khoác trực lãnh màu bích đào, hôm nay cũng đứng sau mành, nhưng đợi chẳng phải quân vương mà hầu ấu quân!

Đứng sau mành mà lòng tê tái, nên tiến bước hay ko?! Xưa đã đợi thánh thượng ơn mưa móc mà đợi chờ phòng khuê! Nay lại đợi đám quần thần nghị việc rồi tham mưu cho ấu quân. Cuộc đời thiếp sao tứ bề vương mang, chẳng thể làm chủ được mình! Sao ko bước ra mà hiên ngang giành giựt tình yêu, giành đêm ái sủng? Sao ko bước lên mà nghe lời vạn tuế tung hô, thiên tuế trường tồn? Sao cứ phải sau mành khẽ tiếng, ẩn mình?!

Nay rèm chỉ còn một nửa, thiếp chỉ cần võ đoán đứng lên, thì bao nỗi uất ức, thiệt thòi bao năm qua sẽ được đền bù xứng đáng, nhưng cũng có thể làm trào đàng nghiêng ngửa, non sông động loạn!

Thiếp nên làm sao hỡi quân vương, xin ngài thị hiện thánh ý! Thiếp thần nhắm đôi mắt trần lại, nhớ về lời dạy của Ngài!

Từ đây, thần thiếp nguyện thề phò tá ấu quân bằng cả tâm sức và huyết hãn của mình, nhưng cũng xin thánh quân yên lòng, thiếp thần vẫn luôn nhớ vị trí của mình!

Bức rèm kia, sẽ luôn là thánh vật chỉ bảo suốt đời cho thần thiếp. Một nửa phận vợ, phải thờ chồng đã quy tây, thủ tiết trung trinh, nuôi con trưởng thành; một nửa phận thần, phải phò ấu quân đến tuổi trưởng thành, lên ngôi xưng đế, giúp ngài tạo lập đế đồ thiên thu vĩnh cố! Tay trái này sẽ luôn là biểu tượng thay Ngài hỗ trợ và ren đe thiếp thần cho từ nay đến mai sau!

Nửa trong thiếp vẫn phận đàn bà hoa nhược liễu yếu nhưng nửa bên ngoài phải cương nghị, võ thần để ko ai có thể ức hiếp phận vợ quá con côi này, thiếp há sợ trào thần, khanh tướng công hầu, văn võ lưỡng ban! Chúng phải quỳ mọp mà tung hô vạn như ngài còn tại vị! Thiếp sẽ đứng vững trước sóng gió vì có thánh đức tiên quân lưu thế hỗ trợ và tiếp nối, phát huy phương châm trị quốc của ngài!

“Nửa kia son phấn toả sau mành,
Nửa này võ đoán triển thần oai.
Than ôi cung cấm hờn ân ái,
Kiếp này trước điện mảnh tình ai.”

Chút tình với giang sơn, thế mà đã gần 200 năm!”

— Chắp bút bởi tác giả Đoàn Thành Lộc